O Mεγάλος Αδελφός - Συστήματα παρακολούθησης & νέος απολυταρχισμός

Πολλά είναι αυτά που τα θεωρούμε σενάρια επιστημονικής φαντασίας στις ταινίες του Χόλυγουντ. Όμως κυβερνήσεις και εταιρίες προϊόντων ασφαλείας αντλούν την έμπνευσή τους από εκεί και τα εφαρμόζουν στην πράξη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτών είναι τα κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης με αναγνώριση προσώπων μέσω βιομετριών στοιχείων, όπως η διαστολή της κόρης του ματιού. Αυτές οι πρακτικές δίνουν την εντύπωση ότι περνάμε σε ένα καθεστώς νέου απολυταρχισμού.

Ένας μηχανικός ηλεκτρονικών προγραμμάτων έγραψε πρόσφατα στο Facebook ότι επισκέφθηκε τηνDisneyland και αφού ανέβηκε σε ένα τρενάκι, υπάλληλος του πάρκου του προσέφερε μια φωτογραφία με την σύντροφό του για να την αγοράσει. Το περίεργο είναι ότι η φωτογραφία είχε ήδη επάνω τα στοιχεία της πιστωτικής του κάρτας. Ο ίδιος δεν είχε δώσει κανένα στοιχείο του στο πάρκο, ούτε είχε ενημερώσει τους γύρω του για το ποιoς είναι. Από την επαγγελματική του εμπειρία κατάλαβε ότι η Disneyland χρησιμοποιεί κάποιο σύστημα αναγνώρισης προσώπων, και καθώς ο ίδιος δεν είχε συναινέσει ποτέ σε κάτι τέτοιο, η χρήση του είναι παράνομη. Μάλιστα, ανέφερε ότι η Disney παραχώρησε κάποια από τα δεδομένα που συλλέγει το σύστημα αυτό, στον αμερικανικό στρατό.

Όσο παρανοϊκό και αν ακούγεται είναι αληθινό. Το ίδρυμα Carnegie and Knight, μαζί με τοΝews21, ανέφεραν ότι η Disney όντως χρησιμοποιεί τέτοιο λογισμικό για το οποίο έχει εκφράσει τοενδιαφέρον του ο στρατός. Η εταιρία που το εγκατέστησε, ακόμη, η Identix, έχει συμβάσεις έργων για παρόμοια τεχνολογία και με την αμερικανική κυβέρνηση.

Θυμάμαι όταν ξεφούσκωσε το κίνημα Occupy Wall Street (το κίνημα που διαδήλωνε έξω από το ομώνυμο κτίριο στην Νέα Υόρκη), που παρατήρησα κάποιες περίεργες κάμερες ασφαλείας (CCTVs) γύρω από την Γιούνιον Σκουέαρ, όπου βρισκόταν ο καταυλισμός όσων απέμειναν από το κίνημα. Αυτές τις κάμερες, που μοιάζουν με φανοστάτες του δήμου, εγκαταστάθηκαν και στο Ουάσιγκτον Σουέαρ Πάρκ. Τότε έβγαλα μια φωτογραφία, την έβαλα στο Facebook ρωτώντας περί τίνος πρόκειται. Σχολιαστές, που έζησαν στην Κίνα, απάντησαν ότι τέτοιες κάμερες βρίσκονται σε όλους τους δημόσιους χώρους στην Κίνα, και επιτρέπουν στην αστυνομία να αναγνωρίζει τα πρόσωπα των περαστικών και τις πινακίδες των αυτοκινήτων λαμβάνοντας πλήρη στοιχεία σε πραγματικό χρόνο.

Κάποιος σχολιαστής έγραψε ότι τέτοια συστήματα εγκαταστάθηκαν και στο Μίσιγκαν και φωνάζουν στους περαστικούς «Υπάκουσε». Το θεώρησα υπερβολή μέχρι που βρέθηκα στο Ρίτσμοντ, κοντά στο αεροδρόμιο του Βανκούβερ, και πάγωσα μπροστά σε μια τέτοια κάμερα όταν άρχισε να μου μιλάει και να μου εξηγεί πως πρέπει να διασχίσω τον δρόμο!

Την περασμένη εβδομάδα ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης, Μάικλ Μπλούμπεργκ, υποστήριξε τον αρχηγό της αστυνομίας για την απόκτηση ενός συστήματος παρακολούθησης κατασκευασμένο από την Microsoft. Δεν υπάρχει, βέβαια, ακόμη κάποια ανακοίνωση στο κατά πόσο το σύστημα αυτό θα χρησιμοποιεί αναγνώριση προσώπων. Από την άλλη δεν υπάρχει σχετική νομοθεσία στις ΗΠΑ που να απαγορεύει την δημιουργία βάσης δεδομένων με αναγνώριση προσώπων.

Την στιγμή που ο αμερικανικός στρατός ποντάρει σε τέτοιες τεχνολογίες, το περιοδικό PC World γράφει ότι πρώτο στον χώρο είναι το Facebook, αλλά ο στρατός και οι υπηρεσίες ασφαλείας δεν είναι πολύ πίσω του.

Σύμφωνα με το Homeland Security Newswire, ο προϋπολογισμός για την ανάπτυξη βιομετρικών τεχνολογιών, ικανών να εντοπίζουν και να αναγνωρίζουν τον οποιονδήποτε σε οποιοδήποτε σημείο του κόσμου, μέσω σάρωσης της ίριδας του ματιού ή σάρωσης του βήματος ή αναγνώριση της φωνής, ανέρχεται σε πολλά δισεκατομμύρια δολάρια.

Σύμφωνα με την τέταρτη τροπολογία του συντάγματος αυτά είναι νόμιμα σε περιπτώσεις που ο ύποπτος έχει να κάνει με τρομοκρατία ή εκκρεμεί σε βάρος του κάποιο εισαγγελικό ένταλμα. Είναι προφανές, όμως, ότι πλέον θα αντιμετωπίζονται σαν ύποπτοι όλοι: εσείς και εγώ. Τα συστήματα αυτά κατασκευάστηκαν για να αναγνωρίζουν, να ακολουθούν και να καταγράφουν την ζωή του κάθε πολίτη διαρκώς και επί μονίμου βάσης.

Όλα αυτά θυμίζουν πολύ σκηνικά από ταινίες, όπως το Minority Report, όπου οι εταιρίες παρακολούθησης έχουν άπειρα κέρδη, όπου η κοινωνία παρακολουθείτε μέσω της τηλεόρασης σε κάθε σπίτι, όπου μια διαφημιστική πινακίδα στον δρόμο σε αναγνωρίζει και σε χαιρετά καθώς την προσπερνάς με το αυτοκίνητο, όπου το FBI ξέρει που έχεις κάνει τατουάζ.

Προς κλιμάκωση όλων αυτών, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον, και ο Καναδός ομόλογός του, Στίβεν Χάρπερ, επανέφεραν την νομοθεσία για την παρακολούθηση των λογαριασμών αγορών. Όσον αφορά τις ΗΠΑ, την «γη της ελευθερίας», η άκρατη παρακολούθηση των πάντων προχωρά ανεξέλεγκτα...

[Της Ναόμι Γουλφ, από Guardian via tvxs.gr, επιμέλεια: Νίκος Μίχος]

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr