Για τις φρικαλεότητες των κομιτατζήδων το 1913

Πατήρ Μισέλ: ήμουν εκεί...
Γράφει ο συγγραφέας Γιώργος Εχέδωρος

Ο καθολικός ιερέας του Κιλκίς Γουσταύoς Μισέλ, ήταν καταιγιστικός στην αφήγησή του για τις θηριωδίες των κομιτατζήδων κατά Ελλήνων και Οθωμανών. (Δημοσίευμα αθηναϊκής εφημερίδας 26 Ιουνίου 1913)

Οι Βούλγαροι στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο είχαν καταλάβει ένα μέρος της Μακεδονίας και προσπάθησαν με διάφορα μέσα να το ενσωματώσουν στην επικράτειά τους. Παραστρατιωτικές ένοπλες ομάδες καθοδηγούμενες από στελέχη του πάλαι βουλγαρικού κομιτάτου έδρασαν τότε στην κατεχόμενη Μακεδονία με σκοπό να αλλοιώσουν τον πραγματικό πληθυσμό της.
Τα γεγονότα τα οποία διαδραματίστηκαν στη διάρκεια της οκτάμηνης βουλγαρικής κατοχής (από τον Οκτώβριο του 1912 έως τον Ιούνιο του 1913) εις βάρος άμαχων πληθυσμών χαρακτηρίστηκαν ως κανιβαλισμοί και θηριωδίες από τον Τύπο της εποχής.
Μια σημαντική πηγή των γεγονότων αυτών ήταν ο ηγούμενος της καθολικής μονής του Κιλκίς Γουσταύος Μισέλ. Πολλά δημοσιεύματα ελληνικών εφημερίδων τον αναφέρουν και ως ‘πατέρα Γουσταύο Μιχαήλ’ προς το ελληνικότερο, η πραγματική του όμως ονομασία ήταν Gustave Michel .
Οι Βούλγαροι επειδή ήταν αρχηγός ξένης θρησκευτικής αποστολής δεν τον ενοχλήσανε. Έτσι έγινε, άθελά του, μάρτυρας φρικιαστικών γεγονότων, ειδικά για την ευρύτερη περιοχή του Κιλκίς.
Στις αφηγήσεις του, ο ιερέας Μισέλ, καταγράφει τα τερατουργήματα των κομιτατζήδων. Στο Κιουρκούτ (χωριό του Κιλκίς σήμερα λέγεταιΤέρπυλος) βουλγαρική συμμορία με αρχηγό τον Ντόντσωφ μάζεψε όλους του άνδρες των γύρω οικισμών και τους έκλεισαν στο τέμενος του Κιουρκούτ. Με τη βία έφεραν τις γυναίκες αυτών γύρω από το τέμενος για να δούν το θέαμα. Έριξαν κατά του τεμένους τρεις βόμβες και αφού δεν ανατινάχθηκε το κτίριο οι κομιτατζήδες το έβαλαν φωτιά. Έτσι, όλοι οι άνδρες που υπολογίζονται στουςεπτακοσίους κάηκαν ζωντανοί. Όσοι, μάλιστα, προσπάθησαν να βγούν από το τζαμί τους σκότωναν οι κομιτατζήδες που είχαν περικυκλώσει το τέμενος.
Όπως αναφέρει ο ιερέας Μισέλ, όταν επισκέφθηκε το Κιουρκούτ βρήκε στους δρόμους κεφάλια ανθρώπινα, χέρια και πόδια απανθρακωμένα.
«Με βοήθησαν», σημειώνει ο καθολικός ηγούμενος, «μερικές φτωχές γυναίκες να μαζέψω τα πτώματα, αλλά με κατηγόρησαν οι κομιτατζήδες ότι μαζεύω τα κεφάλια για να τα στείλω στη Γαλλία».
Στην Πλανίτσα (σημερινό χωριό Φύσκα του Κιλκίς), η συμμορία τουΚουτσώφ έκανε ακόμη χειρότερες φρικαλεότητες. «Κατ’ αρχή όλοι οι άνδρες οδηγήθηκαν στο τέμενος του χωριού και κάηκαν ζωντανοί μπροστά στα μάτια των γυναικοπαίδων.Μετά τους άνδρες ακολούθησε η απανθράκωση των γυναικοπαίδων στην πλατεία του οικισμού. ΣτοΡαϊνοβο πολλοί άνδρες σφαγιάστηκαν και τα πτώματά τους γέμισαν ένα φρεάτιο.

Οι μαρτυρίες του καθολικού ιερωμένου είναι καταιγιστικές. Οι αφηγήσεις του δημοσιεύθηκαν και στη Γαλλία και σήκωσαν θύελλα διαμαρτυριών. Για την πόλη Κιλκίς θα σημειώσει: « Στο Κιλκίς οι μουσουλμάνοι σφαγιάστηκαν από τον βουλγαρικό πληθυσμό της πόλης και το τζαμί τους καταστράφηκε.
''Συνομίλησα'', σημειώνει ο ιερέας Μιχαήλ, ''με κομιτατζήδες οι οποίοι μου αφηγήθηκαν με απίστευτο κυνισμό τις σφαγές τους».
Το σημαντικότερο των αφηγήσεων αυτών του καθολικού ιερέα είναι πως τα γεγονότα δεν συμπεριλαμβάνονται στα πεδία των μαχών. Αποτελούν στίγματα ακραίας συμπεριφοράς των κομιτατζήδων κατά του άμαχου πληθυσμού. Όχι μόνον του οθωμανικού αλλά του πατριαρχικού, του ελληνικού στοιχείου της περιοχής.
Στην αφήγησή του ο πατήρ Μισέλ θα σημειώσει:
«Μεταξύ των Βουλγάρων κομιτατζήδων υπήρχαν και μερικοί έμποροι από τη Σόφια, φοιτητές, διάφοροι επαγγελματίες. Ένας φιλόλογος μου αφηγήθηκε ότι αυτός φόνευσε με τα ίδια τα χέρια του 150 χριστιανούς, αφού οι κομιτατζήδες αποφάσισαν να περιλάβουν και χριστιανούς στα θύματά τους.
“Κλήθηκα εγώ ο ίδιος, λέγει ο ιερωμένος, στο προσκέφαλο ενός χριστιανού που ραβδίστηκε μέχρι θανάτου, γιατί αρνήθηκε να δώσει την κόρη του σε έναν κομιτατζή.»
Ο καθολικός ηγούμενος μπροστά σε όλα αυτά που ζούσε δεν έμεινε με δεμένα χέρια. Μετέβη στη Θεσσαλονίκη και αποτάθηκε στον Γάλλο πρόξενο της Θεσσαλονίκης, να μεσολαβήσει για την παύση των σφαγών και των ατιμασμών «γιατί αποτελούν αίσχος για την Ευρώπη».Ο πρόξενος σήκωσε τα χέρια του και του απάντησε πως τίποτε δεν μπορεί να κάνει γιατί η βουλγαρική κυβέρνηση προστατεύει τους κομιτατζήδες, τους οποίους μάλιστα η ίδια διοργανώνει.
Ο πατήρ Γουσταύος Μισέλ δεν πτοήθηκε. Έγραψε μια αναφορά για όλα αυτά τα γεγονότα την οποία έδωσε στον ελληνικό και στον γαλλικό Τύπο.(στη Γαλλία δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Les Tempes" )
Οι αντιδράσεις στην Αθήνα ήταν άμεσες. Κινητοποιήθηκαν τα εργατικά συνδικάτα της εποχής και οι εργαζόμενοι κατέβηκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τα φοβερά γεγονότα των Βουλγάρων.

Ο λαός της Αθήνας διοργάνωσε συλλαλητήρια για τις βουλγαρικές φρικαλεότητες (4 Ιουλίου 1913)

Μάλιστα, μετά την απελευθέρωση του Κιλκίς, διοργανώθηκε δεκαμελής επιτροπή από Έλληνες βουλευτές και από τους τέως βουλευτές του οθωμανικού κοινοβουλίου Κωνίδη και Χωναίο καθώς και ο Διευθυντής της «Προόδου» της Κωνσταντινούπολης Κ. Σπανούδης, για την διαπίστωση επίσημα της βουλγαρικής φρικαλεότητας.

Λέγει η εφημερίδα Εμπρός της 4 Ιουλίου 1913 ( στη γλώσσα της εποχής μας):

"Κατόπιν των ανήκουστων θηριωδιών που διαπράχτηκαν και διαπράττονται από τους Βουλγάρους στα μέρη που ηττούνται και εγκαταλείπουν αναχωρεί σήμερα για τη Θεσσαλονίκη και από εκεί στους τόπους των αιματηρών και αγρίων συμβάντων η επιτροπή … προς εξακρίβωση και πιστοποίηση επισήμως της βουλγαρικής φρικαλεότητας της Νιγρίτας, της Δοϊράνης και των άλλων μερών, εναντίων όχι μόνον των Ελλήνων αλλά και των Οθωμανών κατοίκων».


(Σημείωση συγγραφέα: Η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι τέτοια ώστε μια μεταφραστική μηχανή να έχει δυνατότητα μετάφρασης του κειμένου)

Battles Kilkis Doiran Strumica 1913 Μάχες Κιλκίς Δοϊράνης Στρώμνιτσας 1913: Κομιτατζήδες, Δοϊράνη, Αμάραντα, Τέρπυλος, Β΄ Βαλκανικός, Μάχη Κιλκίς 1913, Priest Gustave Michel: I was there...